زنت چیست؟

زنت (Zent) یکی از آن دستگاه‌هایی است که احتمالا تا به این لحظه کمتر نام آن را شنیده باشید. زنت در واقع یک دستگاه تهویه هوا کارآمد است که قابلیت به جریان درآوردن هوای گرم و سرد را در مکان‌های مختلف ارائه می‌دهد. کلمه زنت در برگرفته از سرواژگان زمستان، نیمه و تابستان است.

از این دستگاه می‌توان در تمام فصول سال استفاده کرد و اگرچه کارکرد اصلی آن سرمایش است اما به هر حال امکان استفاده به عنوان یک سیستم تهویه هوای گرمایشی را هم در دسترس قرار می‌دهد.

ساختار کلی یک دستگاه زنت مشابه کولر آبی است و اگر برای فصول سرد سال به عملکرد گرمایش نیاز باشد باید کویل‌های مخصوص آب گرم را به دستگاه اضافه کرد. بخش تهویه تابستانی این دستگاه به یک کولر آبی و بخش تهویه زمستانی (در صورت نصب کویل آب گرم) یک دستگاه زنت نیز مشابه دستگاه هواساز است. برای تامین آب گرم مورد نیاز دستگاه زنت می‌توان از بویلر یا پکیج مرکزی بهره برد.

نحوه عملکرد دستگاه زنت

این دستگاه عملکردی مشابه با کولر آبی و ایرواشر دارد و از نظر ابعادی و ساختار کلی نیز با این دو دستگاه تفاوت زیادی ندارد. در یک دستگاه زنت معمولا پنل‌های سلولوزی یا پوشالی وجود دارد که مشابه آن را در کولرهای آبی یا ایرواشرها نیز می‌بینیم.

دستگاه زنت با استفاده از یک فن مخصوص، هوای محیط اطراف را به داخل می‌کشد و با کمک پنل‌های سلولزی یا پوشالی که با جریان آب مرطوب شده‌اند، به هوای خنک تبدیل و با استفاده از فن به فضای مورد نظر هدایت می‌شود.

عملکرد سرمایش و یا گرمایش در این دستگاه برعهده شما قرار دارد و حتی در صورت تمایل می‌توانید از حالت فن (بدون تغییر دما) استفاده کنید. عموما در شرایط مناسب، یک دستگاه زنت استاندارد می‌تواند هوای محیط با دمای 38 درجه سانتی‌گراد را تا دمای 26 درجه سانتی‌گرادی خنک کند.

در حالتی که دستگاه فرایند گرمایش را انجام می‌دهد روند کار مشابه است، با این تفاوت که این بار پنل‌های سلولوزی یا پوشالی با استفاده از آب داغ مرطوب شده‌اند و برخورد هوا به این صفحات باعث افزایش دمای هوا شده و در نتیجه هوای گرم در فضای مورد نظر منتشر می‌شود. آب گرم تولید شده در بویلر موتورخانه و یا پکیج مرکزی، با استفاده از پمپ به درون کویل‌های آب گرم دستگاه زنت هدایت می‌شود.

اکثر دستگاه‌های زنت جدید دارای صفحات سلولزی هستند که نسبت به صفحات پوشالی، مزایای متعددی را ارائه می‌دهند. این نوع صفحات از آلودگی هوا توسط باکتری‌ها و یا انتشار ذرات حساسیت‌زا در هوا جلوگیری می‌کنند.

یک دستگاه زنت از چه اجزایی تشکیل شده است؟

معمولا در اکثر دستگاه‌های زنت استاندارد شاهد حضور اجزای زیر هستیم و در واقع اگر یک یا چند مورد از این اجزا در دستگاه وجود نداشته باشد و یا به هر دلیل معیوب شده باشند، عملکرد مناسبی را از دستگاه شاهد نیستیم.

• موتور هواکش و موتور هوادهی
• پنل‌های سلولزی یا پوشالی
• فن و موتور الکتریکی
• دمپر یا لرزه‌گیر
• سیستم فیلتراسیون هوا
• کویل‌های آب گرم (برای زمستان)
• پمپ و لوله‌های سیرکوله آب
• سیستم تولید رطوبت
• دریچه‌های ورودی و خروجی هوا

بدنه دستگاه‌های زنت عموما از ورق‌های استیل ضدزنگ و مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شوند. همچنین در برخی مدل‌ها نیز یک نمایشگر کوچک به همراه کنترلر دما وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان مستقیما دمای خروجی دستگاه زنت را تعیین کرد.

کاربرد دستگاه زنت

معمولا دستگاه‌های زنت در بالکن، پشت‌بام و یا در صورت امکان در گوشه‌ای از حیاط نصب می‌شوند. برای کسب بهترین نتیجه بهتر است در خصوص انتخاب مکان درست استقرار دستگاه با کارشناسان خبره مشورت نمایید.

استفاده از دستگاه زنت برای مکان‌هایی که به هر دلیل امکان استفاده از رادیاتور یا لوله‌کشی وجود ندارد، انتخاب ایده‌آلی محسوب می‌شود. همچنین زنت یک دستگاه با عملکرد دوگانه سرمایشی و گرمایشی است که حتی در مناطقی که زمستان سرد و خشکی دارند، می‌تواند رطوبت لازم برای محیط را هم فراهم کند.

فضا اشغال شده توسط یک دستگاه زنت معمولا کمتر از اکثر سیستم‌های تهویه هوای دیگر است و از سوی دیگر، نصب و راه‌اندازی آسانی نیز دارند.

دستگاه زنت آپارتمانی

یکی از پرکاربردترین انواع دستگاه‌های زنت، زنت آپارتمانی است که در تابستان هوای خنک و در زمستان هوای گرم و مرطوب (در صورت تمایل) را برای ساکنین به ارمغان می‌آورد. انواع خانگی یا آپارتمانی نسبت به نمونه‌های صنعتی ظرفیت سرمایش و گرمایش پایین‌تری دارند. دستگاه زنت آپارتمانی معمولا در پشت‌بام نصب می‌شود و کانال‌های هوادهی و لوله‌های آب گرم و سرد نیز برای هر واحد به صورت مجزا نصب می‌شود.

دستگاه زنت صنعتی

این نوع از دستگاه‌های تهویه هوا برای محیط‌ کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی کاربرد دارند. دستگاه‌های زنت صنعتی بسیار پیشرفته هستند و طبیعتا قدرت بالا و ظرفیت سرمایش و گرمایش بالایی را ارائه می‌دهند. سیستم موتور و فن در این نوع دستگاه‌ها قدرتمند است و برای سرمایش یا گرمایش مساحت زیاد به‌کار می‌روند. زنت صنعتی قابلیت راه‌اندازی با کانال و بدون کانال هوادهی را دارد.

مزایا و معایب دستگاه زنت

دستگاه‌ زنت برای استفاده در اکثر مناطق ایران مناسب است و مزایای متعددی را در دسترس قرار می‌دهد. در ادامه به مهم‌ترین مزایای دستگاه زنت اشاره می‌کنیم.

مزایای زنت

• هزینه اولیه به مراتب کمتر نسبت به دستگاه‌های تهویه مطبوع
• نصب و راه‌اندازی بسیار آسان و ارزان
• قابل استفاده در هر چهار فصل
• مصرف برق بسیار پایین
• بدون نیاز به رادیاتور و سیستم لوله‌کشی مجزا
• امکان تامین رطوبت در فصل زمستان
• ایجاد جریان ملایم هوا در ساختمان
• سیستم فیلتراسیون برای به گردش درآوردن هوای سالم

به علت قیمت ارزان و هزینه‌های نصب و راه‌اندازی بسیار پایین، عموما در پروژه‌هایی که بودجه زیادی وجود ندارد از دستگاه زنت به جای سیستم چیلر و هواساز استفاده می‌شود. بیشترین کاربرد دستگاه‌های زنت در محیط‌های کارگاهی مانند سوله‌های صنعتی و یا سالن‌های بزرگ است.

معایب زنت

• عدم امکان استفاده در مناطقی با آب‌وهوای مرطوب
• مصرف آب در حالت سرمایش
• عدم امکان کنترل دما در یک بخش مشخص از ساختمان
• سرمایش ضعیف‌تر نسبت به چیلر و هواساز

مانند هر سیستم تهویه مطبوع دیگری، دستگاه زنت نیز معایب خاص خودش را دارد. اگرچه معایب ذکر شده در صورتی که هزینه اولیه پایین و دردسرهای بسیار کم نگهداری و تعمیرات این سیستم را در نظر بگیریم، چندان به چشم نمی‌آیند، اما به هر حال، این محدودیت‌ها ممکن است برای برخی از پروژه‌ها جدی قلمداد شود.

یکی از مهم‌ترین معایب سیستم‌های تهویه مطبوع زنت که حتما باید پیش از اجرای پروژه به آن توجه داشت، عدم کارکرد مناسب دستگاه در مناطق مرطوب مانند شهرهای ساحلی در شمال و جنوب کشور است.

همان‌طور که اشاره کردیم، عملکرد این دستگاه در حالت سرمایش شباهت زیادی با یک کولر آبی معمولی دارد و استفاده از زنت در مناطقی با آب‌وهوای مرطوب و شرجی باعث افزایش رطوبت هوا می‌شود.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت، محدودیت در کنترل دمای قسمت‌های مختلف یک ساختمان است. برخلاف فن کویل‌ها و چیلرها که می‌توان دمای هر اتاق یا بخشی از یک سوله یا ساختمان را به دلخواه و به صورت مجزا کنترل کرد، در دستگاه زنت چنین امکانی وجود ندارد و هوای گرم یا سرد تولید شده توسط فن دستگاه به صورت یکنواخت در تمامی قسمت‌ها توزیع می‌شود.

خرید زنت

برای خرید دستگاه زنت مناسب باید ابتدا مشخص کنید به چه حجمی از هوادهی و ظرفیت گرمایش و سرمایش نیاز دارید. بدین منظور می‌توانید از مشاوران بتا تهویه راهنمایی بگیرید و با توجه به محل نصب، بهترین دستگاه زنت را خریداری کنید.

قیمت زنت

از آنجایی که در دستگاه‌های زنت هیچگونه کمپرسور یا فرایندهای پیچیده سیکل تبرید تراکمی وجود ندارد، این دستگاه‌ها قیمت ارازن‌تری نسبت به اکثر سیستم‌های تهویه هوا دارند. علاوه بر هزینه اولیه پایین، مصرف برق این دستگاه‌ها نیز در سطح پایینی قرار دارد و تقریبا می‌توان گفت به اندازه یک کولر آبی برق مصرف می‌کنند.

در وب‌سایت بتا تهویه می‌توانید انواع دستگاه زنت خانگی و صنعتی را مشاهده کنید و با مقایسه مشخصات و قیمت آنها، با توجه به شرایط محیطی موردنظرتان، بهترین گزینه را انتخاب کنید.