چیلر صنعتی یک دستگاه خنک کننده است که وجود آن برای صنایع و کارخانه ها اهمیتی ویژه و حیاتی دارد. وجود چیلرهای صنعتی در صنایع، کارخانه ها یا تاسیساتی که از تجهیزات دما زا استفاده می کنند یک لازمه مهم است و نبود آن می تواند تاثیرات سو بسیاری بر تجهیزات و ماشین آلات کارخانه ها داشته باشد. دمای حاصل از این دستگاه ها، می تواند عمر مفید ماشین آلات را پائین بیاورد.
کار اصلی چیلر صنعتی، دما زدایی است و دما زدایی ضمن کاهش هزینه های کلی خنک سازی تاسیسات و ساختمان ها، استهلاک ماشین آلات را کاهش داده و بازدهی آن ها را نیز بالا می برد. صنایع مختلف غذایی و دارویی، صنایع و کارخانجات تولیدکننده های مواد شیمیایی، صنایع چاپ و صنایع ریخته گری، همه و همه از چیلرهای صنعتی استفاده می کنند.
قبل از توضیح در مورد ساختار و نوع مکانیزم چیلرهای صنعتی، باید بگوییم که چیلر صنعتی با چیلر های معمولی یا تجاری بسیار متفاوت است. مدارآب و سردسازی، فصول استفاده، تجهیزات مورد استفاده و موارد مختلف دیگر وجه تمایز چیلرهای صنعتی از دیگر انواع چیلرها می باشند.
چیلر صنعتی دستگاهی است که باید ساعت های طولانی، بدون وقفه کار کند. این مسئله، یعنی توجه به تفاوت این دو نوع، در انتخاب گزنیه مورد نظر بسیار حائز اهمیت است. درواقع این نوع از چیلر دستگاهی است که برای استفاده در سخت ترین محیط ها طراحی شده و اغلب قدرت تاب آوری بالایی برای فعالیت مداوم و پیوسته دارد. به همین دلیل در انتخاب خود باید نهایت دقت به عمل بیاید.
همان طور که گفتیم این نوع چیلر به طور کلی و همان طور که از اسمش هم پیداست وظیفه خنک سازی دارد. مثل دیگر انواع چیلرها هم شامل دو نوع چیلر تراکمی و جذبی است.
چیلر جذبی برای خنک سازی، از یک منبع حرارتی بهره می برد، درواقع نوع کار چیلر جذبی مکانیکی است. در حالی که چیلر تراکمی از کمپرسور بهره می برد.
به طور کلی چیلر صنعتی، حرارت را از جایی جذب و در نقطه ای دیگر دفع می کند و مکانیزم کاری آن بر اساس تقطیر و تبخیر است. در این نوع از چیلرها برای خنک سازی، از آب یا هوای محیطی استفاده می شود. در صورت استفاده از آب، چیلر نیاز به برج خنک کننده دارد.
به طور کلی چیلرهای صنعتی جذبی استفاده کمتری دارند و به ندرت از آن ها در حوزه صنعتی استفاده می شود. دلیل این امر هم قیمت و هزینه بالای نگهداری و البته استهلاک آن هاست. بنابراین دلایل، به طور کلی در صنایع از نوع تراکمی این چیلرها استفاده می شود.
یک چیلر صنعتی از چهار جز اصلی تشکیل شده است:
مهم ترین قسمت یک چیلر صنعتی کمپرسور است و انرژی آن توسط یک منبع الکتریکی تامین می شود. در ابتدای فرآیند، گاز خنک ساز وارد کمپرسور می شود و به واسطه فعل و انفعالات درون کمپرسور، فشار آن افزایش می یابد.
گاز خنک کننده بعد از کمپرسور وارد کندانسور می شود. در اینجا دمای گاز از آن دفع می شود و گاز به حالت مایع در می آید.
بعد از کندانسور،مایع حاصل وارد شیر انبسط می شود و دما و فشار تنزل پیدا می کند.
مایع بعد از شیرانبساط، وارد اپراتور می شود و در آنجا دمای ایجاد شده درون کویل های اپراتور را اخذ می کند و به گاز تبدیل می شود و دوباره به کمپرسور بر می گردد و این سیکل و فرآیند دوباره تکرار می شود.
چهار جز بالا درواقع شاکله اصلی چیلر صنعتی را شامل می شود اما غیر از این اجزا چیلرهای صنعتی بنابر نوع استفاده از اجزا اضافی دیگری بهره می برند که درواقع برای آن ها لازم است، اجزایی مثل گیرنده مایع یا تله مکش و گیرنده فشار پایین که درواقع هر کدام اجزایی کمک کننده هستند که در چیلر های صنعتی بزرگ به کمک این چهار جز اصلی درگیر می آیند.
چیلرهای صنعتی بر حسب نوع و مکان مورد استفاده، ظرفیت های متفاوتی دارند. اما به طور کلی در بازار ۳ نوع چیلر صنعتی آبی، هوایی و تبخیری موجود است، که ما دو نوع متداول را در اینجا مورد تشریح قرار خواهیم داد:
متداول ترین و پرکاربرد ترین چیلر، چیلر صنعتی آبی است. در این نوع از یک برج خنک کننده برای خنک سازی گاز ورودی به کندانسور بهره می برد. مهم ترین مزایای این نوع، قیمت، سر و صدای کمتر و عمر مفید بالاست.
همان طور که پیش تر گفتیم چیلر آبی از یک برج خنک کننده به عنوان یک جز کمکی بهره می برد که این مسئله هزینه های نگهداری آن را بالا می برد. همچنین در این نوع از چیلر چون از آب استفاده ای دائمی می شود، نیاز به تصفیه گرهای آب برای جلوگیری از رسوب گیری دار
چیلرهای هوایی از هوای محیط برای دفع حرارت از گاز خنک کننده درون کندانسور استفاده می کنند. این گاز خنک کننده بعد از دفع حرارت، دوباره به صورت مایع در می آید و در سیستم جریان می یابد.
در این نوع از چیلرها، فن های خنک کننده در اخذ هوای محیطی به چیلر کمک می کنند. به طور کلی، چیلرهای هوایی در مقایسه با چیلرهای آبی ارزان تر تمام می شوند، ابعاد کوچک تری دارند و فضای کمتری نیز اشغال می کنند.
اما بازدهی چیلرهای هوایی در مقایسه با چیلرهای آبی کم تر است و عمر مفید آن نیز در مقایسه با چیلرهای آبی پائین تر است.
پیش از تصمیم گیری در مورد نوع چیلر صنعتی، حتما موارد مختلف تاثیرگذار بر راندمان کاری چیلر را در نظر بگیرید. نوع فضایی که قرار است چیلر در آن جا نصب شود، نوع اقلیم و امکانات موجود در فضا در انتخاب چیلر اهمیت حیاتی دارند. پس از لحاظ کردن تمام این موارد و اخذ مشاوره از شرکت های صاحب نظر و باتجربه در این ارتباط، تصمیم خرید خود را عملی کنید.