روف تاپ پکیج (Roof Top Package) در بین کل سیستم های تهویه هوا بهترین کارکرد را از نظر میزان مصرف انرژی دارد. در ادامه به طور کامل این دستگاه، اجزا و مزایای آن را مورد اشاره قرار خواهیم داد.
علت نام گذاری این دستگاه آن است که به طور عمده بر روی پشت بام ها نصب می شود و مبنای کار آن تامین هوای خنک از طریق رساندن سرد کننده (مبرد) از بخش کندانسینگ به کویل سرمایش یا اپراتور هوایی در هواساز می باشد. تفاوتی که روف تاپ پکیج با دیگر دستگاه های تهویه مطبوع دارد این است که دراین دستگاه، بخش کندانسینگ و هواساز جدا از هم هستند و به طور مستقل عمل می کنند.
روف تاپ پکیج که به آن پکیج پشت بامی هم می گویند که هم قابلیت سرمایش دارد و هم قابلیت گرمایش. در اینجا ما فعلا اجزای سیکل برودتی یعنی همان سرمایش آن را تشریح خواهیم کرد.
به طور کلی و با توجه به ظرفیت برودتی پکیج های پشت بامی، اغلب از کمپرسورهای پیستونی در آن ها استفاده می شود. برای اینکه بتوانید ظرفیت کمپرسور مورد نیاز را مشخص کنید دمای هوای خروجی، معیار اصلی است.
به طور کلی در اغلب روف تاپ پکیج ها، از کندانسور هوایی استفاده می شود. استفاده از کندانسور آبی نیاز به استفاده از برج خنک کننده دارد که خوب به معنای هزینه بالاتر است که صرفه اقتصادی هم ندارد.
در پکیج های پشت بامی، کاهش دمای مایع به واسطه فرآیند اختناق در شیر انبساط محقق می شود.
اپراتور در پکیج پشت بامی، کویلی است که جریان هوای ورودی با عبور از روی آن خنک می شود.
در سیستم سرمایشی، بخار خنک شده پس از متراکم شدن در کمپرسور و بالا رفتن فشار، به کندانسور هدایت می شود و در آنجا تا رسیدن به دمای اشباع خنک می شود و با حذف دمای آن، به مایع تبدیل می شود. بعد از آن، مایع حاصل راهی قسمت هوا ساز دستگاه می شود و از شیر انبساط عبور می کند.
بعد از آن با از دست رفتن هرچه بیشتر فشار و دما، مایع وارد کویل می شود. در اینجا جریان هوا از روی کویل عبور می کند و خنکی را از آن اخذ و دمای خود را به آن منتقل می کند. بعد مایع گرم شده به مرحله تبخیر می رسد و بخار ایجاد شده به قسمت کندانسینگ برمی گردد و مجددا وارد کمپرسور می شود تا دوباره سیکل ادامه پیدا کند.
این قسمت از دستگاه همان طور که گفتیم بخشی منفک و مستقل است و با توجه به فضای مورد استفاده، بخش ها و الزامات تجهیزاتی آن فرق می کند؛ قسمت های اصلی این بخش شامل این موارد می شود که البته در برخی از پکیج های پشت بامی، موارد متنوع دیگری هم وجود دارند:
به طور کلی یکی از امتیازات روف تاپ پکیج ها، همین فیلتراسیون هواست که به تامین هوای پاک به ویژه در ساختمان هایی با میزان آمد و شد بالا کمک می کند. در قسمت هوا ساز این دستگاه معمولا از یک یا دو لایه فیلتر استفاده می شود.
همان طور که قبلا گفتیم پکیج پشت بامی را می توان با اعمال برخی تمهیدات و اضافه کردن تجهیزات به عنوان یک سیستم گرمایشی نیز مورد استفاده قرار داد. کویل های آبی یکی از این موارد هستند.
به طور کلی ظرفیت سرما دهی در روف تاپ پکیج ها چندان بالا نیست و به همین دلیل برای مکان های خیلی بزرگ با اتاق های زیاد چندان گزینه ی مناسبی نمی باشند. با این حال برای مکان هایی با اندازه نسبتا متوسط و بدون فضا های منفک (اتاق کمتر) بهترین انتخاب هستند.
می توان گفت که در بین تمام دستگاه های تهویه هوا، پکیج پشت بامی پایین ترین میزان مصرف انرژی را دارد. علت این امر هم ورود مستقیم خنک شونده یا مبرد به داخل کویل سرمایش است. به این ترتیب این دستگاه میزان مصرف برق پایینی دارد که به معنای کاهش هزینه های جاری می باشد.
همان طور که پیش تر گفتیم در بیشتر موارد در پکیج های پشت بامی از هوا ساز آبی استفاده نمی شود که این امر به معنای لوله کشی کم تر و هزینه تمام شده پایین تر دستگاه است.
چون این دستگاه، دستگاهی یکپارچه است، امکان کنترل محدوده ای در مورد آن وجود ندارد، یعنی اینکه تمام بخش های یک ساختمان به میزانی یکسان از سرما و گرمای ایجاد شده بهره مند می شوند و امکان کنترل قسمت به قسمت ندارد.
به طور کلی از روف تاپ پکیج ها در نقاط مختلف و متنوعی استفاده می شود، اما شرط اساسی استفاده از آن فضای یکپارچه بدون اتاق های پرشمار است.
در انتخاب این نوع از دستگاه ها برای ساختمان خود باید چندین نکته را مد نظر قرار بدهید. به طور کلی این دستگاه برای مکان های بزرگ یکپارچه کارآیی بهتری دارد. مثلا تالارهای پذیرایی یا سالن های سینما یا کتابخانه ها، یعنی فضاهایی که منفک نیستند.
اگر ساختمانی با تعداد اتاق های بالا و بخش های منفک و جداگانه ومتعدد دارید بهتر است سراغ انواع دیگر دستگاه های تهویه بروید. اما اگر فضای مورد نظر شما کوچک است یا فضای بزرگ یکپارچه ای است، با توجه به قیمت تمام شده پایین تر، روف تاپ پکیج بهترین انتخاب است.