با توجه به فهرست طولانی و مختلف دستگاه های تهویه هوا برای خانه ها و اداره ها، انتخاب دستگاه تهویه مناسب برای هر کسی می تواند چالشی سخت و پیچیده باشد. فن کویل، اسپیلت، هواساز، چیلر و ده ها نوع مختلف دیگر از دستگاه های تهویه هوا، کار انتخاب را برای افراد مختلف مشکل می سازند.
توجه به تفاوت های هر کدام از این دستگاه ها و نوع کارآیی آنها، و همچنین قیمت هر کدام از این دستگاه ها، تعداد دستگاه لازم برای پوشش سرمایشی یا گرمایشی محل و هزینه های جانبی چون هزینه انرژی و نصب و نگهداری، می تواند ما را به سمت خریدی مطمئن هدایت کند.
در این مطلب سعی می کنیم تفاوت فن کویل با رادیاتور و اسپیلت را تشریح کنیم و در مورد کارآیی هرکدام از آنها، میزان انرژی مصرفی و تناسب جغرافیایی انها بحث کنیم.
فن کویل دستگاهی است که برای تهویه هوا فضاهای کوچک و یا به صورت کمکی و تکمیلی در کنار دیگر دستگاه های تهویه، برای فضاهای بزرگ استفاده می شود. کار فن کویل به طور ساده با یک فن انجام می شود. فنی که هوای یک محل را می گیرد و آن را در گردش در دستگاه، خنک یا گرم می سازد و بعد آن را بیرون می دهد.
فن کویل دستگاهی کاملا ساده است و درواقع تجهیزات اصلی آن یک فن و یک کویل گرمایش یا سرمایش است. اغلب فن کویل ها با استفاده از آب گرم یا سرد جریان یافته، دمای یک فضا را کنترل می کنند. اغلب اوقات، این آب مورد نیاز در یک تجهیزات مرکزی که از برج خنک کننده و بویلر بهره می برد تامین می شود.
استفاده از فن کویل برای ساختمان های مختلف برخوردار از فضاهای خصوصی کوچک معمول است. از این گذشته، مراکز خرید یا فضاهای کوچک متعدد نیز بیشتر ترجیح می دهند که از فن کویل برای سرد سازی استفاده کنند. چون فن کویل در مقایسه با دیگر دستگاه های تهویه ارزان تر است، استفاده از آن ها بسیار معمول شده است.
رادیاتور، مبدل دمایی است که برای انتقال انرژی دمایی از یک دستگاه به دستگاه دیگر با هدف گرما رسانی یا سرما رسانی استفاده می شود. رادیاتور در واقع یک منبع حرارتی است که هم برای سرمایش و هم برای گرمایش می توان از آن بهره برد. ویژگی های مثبت رادیاتورها، مصرف پائین انرژی و ظرفیت مناسب است.فضایی که رادیاتور اشغال میکند هم پائین است و در نمای داخلی ساختمان، اختلالی ایجاد نمی کند.
اسپیلت دستگاهی است که از دو بخش تشکیل شده است. کمپرسور که در فضای بیرون قرار گرفته است و یک دستگاه دمنده در داخل. بر خلاف عمده دستگاه های تهویه که نیاز به داکت در سقف دارند، اسپیلت از یک مجرا یا لوله برای اتصال فضای بیرون به واحد داخلی استفاده می کند.
به طور کلی، اسپیلت ها از یک کنش شیمیایی بهره می برند که در آن گاز به مایع تبدیل می شود. سیستم خنک کننده با یک گاز با فشار پایین شروع می شود. این گاز گرم می شود و فشار آن بالا می رود و به مایع تبدیل می شود. این مایع ایجاد شده در لوله های کندانسور جریان می یابد و دوباره به گاز تبدیل می شود.
با از دست رفتن فشار گاز، دمای آن هم دفع می شود و خنک تر می شود. در کل این فرآیند، هوای داخل محدوده به داخل دستگاه کشیده می شود و به کویل های اواپراتور ارسال می شود.
همان طور که در توضیحات بالا هم اشاره شد، فن کویل سیستمی سرمایشی و گرمایشی است. انتقال حرارت در فن کویل همان طور که از نامش هم پیداست با فن انجام می شود. به طور کلی فن کویل، دستگاهی است که قابلیت کنترل بالاتری در مقایسه با رادیاتور دارد و رسیدن به دمای مطلوب هم در آن سریع تر از رادیاتور محقق می شود.
یکی از امتیازات فن کویل ها در مقایسه با رادیاتور، برخورداری از فیلتر است. قابلیت کنترل دما هم در فن کویل بهتر است. تنوع بالای فن کویل ها هم امکان نصب آن را تقریبا در هر فضایی برآورده می سازد.
اما درمقایسه با رادیاتور، فن کویل به خاطر داشتن فن، سرو صدای بالاتری دارد و قیمت آن هم بالاتر است.هزینه نگهداری فن کویل هم در مقایسه با رادیاتور بالاتر است.
همان طور که احتمالا با مشاهده مکانیزم هر دو این دستگاه هم متوجه شده اید، فن کویل با آب کار می کند و اسپسلت به واسطه متراکم سازی گاز مبرد.
به طور کلی سیستم سرمایشی اسپیلت بالاتر است و البته میزان برق مصرفی این دستگاه هم به خاطر استفاده از کمپرسور بسیار بالا است. همچنین فن کویل قابلیت سرد سازی محدودی دارد و برای مناطقی با میزان گرمای شدید مناسب نمی باشد.
تفاوت دیگر فن کویل و اسپیلت در تامین هوای خنک کننده یا گرم ساز می باشد. فن کویل از هوای بیرون بهره می برد در حالی که اسپیلت از هوای داخل محدوده استفاده می کند. البته این به هیچ وجه به معنای کیفیت پایین هوای تولیدی اسپیلت نیست.
نتیجه گیری
به طور کلی اگر بخواهیم این دستگاه های تهویه هوا را با هم مقایسه کنیم باید اذعان کنیم که اسپیلت بهترین توان را در سرما سازی و گرما زایی دارد. اما عیب این دستگاه مصرف بالای برق آن است که البته این مصرف در حالت گرما زایی، بیشتر هم می شود. اگر در مکان هایی با میزان گرمای متوسط ساکن هستید، فن کویل به خاطر کارکرد و قطعات مکانیکی ساده تر، میزان مصرف پایین بهترین گزینه است.
از نظر قیمت خرید، فن کویل و اسپیلت چندان تفاوت قیمتی ندارند و به این ترتیب در انتخاب بین این دستگاه ها، بیش از هر چیز به میزان سرمایش آن ها و قابلیت پوشش فضای مورد استفاده توجه داشته باشید،و البته گفتیم که میزان مصرف برق اسپیلت بالاتر است و در انتخاب خود باید این مسئله را هم لحاظ کنید.