تفاوت بین منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته

منابع انبساط با توجه به عملکرد و ساختار کلی که روی هر کدام در نظر گرفته می شود به دو گروه منابع انبساط باز و بسته تقسیم می شوند و تفاوت منبع انبساط باز و بسته وجود دارد.

منبع انبساط یکی از کاربردی ترین تجهیزات در سیستم های حرارت مرکزی است که با کنترل فشار از ترکیدگی لوله های عبور آب جلوگیری می کند.

افزایش حجم آب و فشار آن در اثر گرما در سیستم های گرمایشی یکی از بزرگترین مشکلاتی است که خسارات زیادی را به همراه دارد. برای کنترل این فشار و جلوگیری از ترکیدگی لوله های آب از منابعی به نام منبع انبساط استفاده می شود.

مطالعه بیشتر: دی اریتور چیست و چه نکاتی را باید هنگام نصب آن رعایت کنیم؟

به علاوه در برخی موارد و به دلایل مختلف ممکن است فشار آب در سیستم گرمایشی بسیار کاهش یافته و در نتیجه انتقال آن مختل شود.
وظیفه دیگر این منابع کنترل حجم آب در سیستم است که به ویژه در سیستم های آب گرم خانگی برای انتقال آب به طبقات بالای ساختمان استفاده می شود.

این دو نوع منبع از نظر ساختار و شکل، محل نصب و عملکرد، کاملاً متفاوت هستند.

تفاوت منبع انبساط باز و بسته

کنترل فشار در منابع انبساط به روشهای مختلفی انجام می شود. در نوع منبع باز از فشار هوا برای متعادل کردن فشار آب و مقدار بخار دیگ و همچنین برای جبران کاهش آب در سیستم استفاده می شود که منبع را در ارتفاع حداقل دو متری مبدل حرارتی قرار می دهند تا فشار را به بهترین نحو و با بیشترین بازده کنترل کرد.

اما منبع انبساط بسته، در ارتفاع کم و در فاصله کمی از دیگ سیستم گرمایش نصب می شود.

لازم به ذکر است که فشار طبیعی هوا، که وارد آب منبع می شود زیاد نیست و نمی تواند نتایج خوبی را برای محیط های پرفشار ارائه دهد. برای این منظور از منبع انبساط باز در محیط هایی که فشار کمی وجود دارد استفاده می شود.

همچنین در منبع انبساط بسته لوله های ورودی آب باید در زیر منبع انبساط قرار گیرند. حجم داخل منبع به دو قسمت تقسیم میشود که در آن، گازهای بی اثر مانند نیتروژن و آب از هم جدا شده و فشار آب با فشار گاز متعادل می شود.

تفاوت ساختار منبع انبساط باز و بسته

اجزای منبع انبساط باز شامل یک منبع استوانه ای باز با بدنه ضد زنگ و ضد زنگ و پنج لوله ورودی و خروجی است که بر روی سقف و در ارتفاع بالاتری نسبت به مبدل حرارتی نصب می شود.

نحوه عملکرد منبع انبساط باز شامل مراحل زیر است

در اثر گرم شدن آب، حجم و فشار آن با افزایش دما افزایش یافته و حجم آن در منبع افزایش می یابد.
برای متعادل کردن فشار و جلوگیری از سرریز شدن آب، منبع سعی می کند با فشار هوای وارد شده به آن، آب را به سایر قسمتهای سیستم گرمایشی منتقل کند.
در اثر فشار وارده به آب منبع، سطح آن کاهش می یابد و آب با فشار مناسب در لوله های آب جاری می شود.
با افزایش فشار بیش از حد معمول و غیرقابل کنترل با منبع، مقداری آب و بخار از دریچه های تخلیه اضطراری خارج می شود.

همانطور که گفتیم، دیگر تفاوت منبع انبساط باز و بسته در شکل و ساختار آنها است، منابع انبساط بسته، خود به دو گروه دیافراگمی و قابل تنظیم تقسیم می شوند.

ساختار منبع انبساط بسته دیافراگمی از یک بالشتک تشکیل شده است که آب در گردش سیستم گرمایشی، وارد آن شده و بالای لوله های گاز بی اثر قرار دارد.

با افزایش دمای آب و افزایش حجم و فشار آن، لوله تغییر کرده و کمی بزرگتر می شود و زمانی که فشار هوا از حد مجاز فراتر رفت، دریچه های تخلیه باز می شوند و فشار را به مقدار ثابتی تنظیم می کنند.

در منابع انبساط بسته قابل تنظیم باید از قبل با توجه به حجم آب و شرایط منبع، فشار ثابتی برای آنها در نظر گرفته می شود.

مطالعه بیشتر: محاسبه ظرفیت اواپراتور، طراحی و اختلاف دمای آن

با افزایش دمای آب، فشار و حجم آن افزایش می یابد و پس از رسیدن به حد مجاز، دریچه های تخلیه باز شده و گاز اضافی خارج می شود. موضوع بسیار مهم در این نوع منبع انبساط، ورود گاز به آب داخل منبع و ایجاد حباب در آن است. وجود حباب در آب ممکن است به دلیل محیطی که فاضلاب در آن استفاده می شود، مشکلاتی ایجاد کند.

تفاوت مزایای منبع انبساط باز و بسته

منبع انبساط باز دارای مزایای زیادی برای تامین نیروی فشاری از طریق هوای آزاد است که از مهمترین آنها می توان به گزینه های زیر اشاره کرد

راه اندازی، نصب و تعمیر آسان
قیمت پایین نسبت به انواع دیگر منابع انبساط
قابلیت اطمینان بالا به دلیل تخلیه آب اضافی با شیرهای اضطراری
به عبارت دیگر برای خرید منبع انبساط ارزان قیمت در محیطهای کم فشار، منابع باز می تواند انتخاب خوبی باشد.

هر دو نوع منبع بسته ارائه شده، مزایای زیادی دارد، به همین دلیل است که این نوع منبع اغلب در صنعت استفاده می شود. مهمترین آنها گزینه های زیر است

استفاده از منابع انبساط بسته در محیطهای پر فشار
عمر طولانی به دلیل عدم بارش باران یا برف
عدم نیاز به لوله کشی به دلیل قرار گرفتن در مسیر لوله های آب

تفاوت معایب منبع انبساط باز و بسته

با وجود مزایا و قیمتهای بسیار مناسبی که منابع باز به همراه دارند، وجود برخی معایب باعث می شود که همیشه گزینه مناسبی برای متعادل کردن فشار و حجم آب در سیستم های گرمایشی نباشند. مهمترین معایب این گروه از منابع انبساط گزینه های زیر است

زنگ زدگی و خوردگی در اثر قرار گرفتن در معرض باران و برف
هدر رفت آب به دلیل تخلیه اضطراری در صورتی که حجم آب بیش از حد مجاز باشد
هزینه های راه اندازی بیشتر به دلیل نیاز به لوله کشی در پشت بام

به طور کلی منابع بسته در مقایسه با منابع باز، در صنعت و حتی مصارف خانگی تمایل به منابع بسته وجود دارد. اما این نوع منابع دارای معایبی نیز هستند که در هنگام خرید باید به آنها توجه کرد

امکان ورود گاز به آب در نوع منابع قابل تنظیم و افزایش هزینه ها به دلیل نصب سیستم های تهویه
هزینه بالای تولید و طراحی منبع انبساط بسته نسبت به نوع باز

جمع بندی

ما نگاهی کلیدی به تفاوت ‌منبع انبساط باز و بسته انداختیم تا به شما کمک کنیم بهترین گزینه برای پروژه بازسازی گرمایش خود را انتخاب کنید.

بطور کلی، منابع انبساط باز معمولا برای سیستم های گرمایش مرکزی استفاده می شود، مگر در مواردی که به دلیل کمبود فضا امکان نصب منبع انبساط باز روی پشت بام وجود ندارد. یکی از مزایای منبع انبساط باز، کم هزینه بودن آن است که نسبت به منبع انبساط بسته ارزانتر است و معمولا هزینه نگهداری و تعمیر آن کمتر است.

اما در منبع انبساط بسته با افزایش فشار آب در سیستم، شیر اطمینان در سیستم گرمایشی باعث باز شدن شیر می شود که در برخی موارد ممکن است به دلایل فنی و مکانیکی به درستی کار نکند. همچنین هزینه نگهداری آن بیشتر است. پارگی دورهای لوله یکی از مشکلات منبع تحت فشار یا انبساط بسته در سیستم گرمایش مرکزی است.